روشهای هدایتگری قرآن از منظر آیةالله محمدرضا مهدویکنی
نویسندگان: محمدعترت دوست / فرید بذر افشان
چکیده
جریانشناسی تفاسیر شیعه در دهههای اخیر و همچنین بررسی سیر تحولات و رویکردهای تفسیرنگاران قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران یکی از مهمترین موضوعاتی است که قرآن پژوهان به آن توجه داشتهاند. در آثار مختلفی تلاش شده تا این جریانها و مؤلفههای اعتقادی هرکدام با ذکر مثال تبیین شده و گرایشهای فکری مفسران معاصر معرفی شود. در این پژوهش تلاش شده با مطالعه موردی آثار تفسیری یکی از اندیشمندان معاصر، به این مسئله بپردازیم که وی جزء کدام جریان تفسیری بوده و چه وجوه اشتراک و افتراقی با دیگر مفسران گراینده به آن جریان فکری دارد. به همین منظور آثار تفسیری محمدرضا مهدویکنی با استفاده از روش مطالعه کتابخانهای بررسی شده و از میان انبوه مؤلفههای فکری مفسران مسئلۀ وجه هدایتگری قرآن کریم بهصورت توصیفی و کیفی، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. یافتههای تحقیق بیانگر آن است که مهدویکنی بهطورکلی از سه روش؛ طرح آیات تبشیری و انذاری، طرح مثال با سبکهای مختلف، و اقامه براهین عقلی به عنوان روشهای هدایتگری قرآن کریم نام برده و در توضیح هرکدام تلاش نموده تا مراحل یا کارکردهایی خاص هر مورد و مخاطبان ویژهاش را معرفی نماید. همچنین در برخی موارد به پاسخگویی اشکالات مطرح در آن زمینه پرداخته و با گسترش حوزه مفهومی هرکدام، سعی نموده تا چگونگی هدایتگری قرآن کریم و الزامات تحقق آن را مطرح کند.